Avarlar, Orta Asya Türk kökenli bir kavimdir. 6. - 9. yüzyıllar arasında Doğu Avrupa'da devlet kurdular. Avrupalıların da Arap ve Bizans kaynaklarına dayanarak Avar adını verdiği bu kavmi Göktürkler "Apar" olarak adlandırıyordu. Apar adı karşı koyan manasına gelmektedir.
Ancak Çinlilerin "Juan-Juan" ve ya Rouran (Cücen: 柔然, 蠕蠕, 芮芮, 茹茹, 蝚蠕) dedikleri kavim ile aynı olup olmadığı kanıtlanmamaktadır.
552 yılında Göktürkler Avar hakimiyetine son verince Avar sülaleleri batıya doğru göçtüler. 558 yılında Sabir Türkleriyle [kaynak belirtilmeli] karşılaştılar ve Sabirleri yağmaladılar. Karadenizin kuzeyinden geçerek bugünkü Romanya ve Slovakya topraklarına girdiler. Bizansın boşluğundan yararlanarak Balkanları denetimi altına aldılar.
Avarların dili hakkında çok az delilleri mevcut olup sadece bir takım isim ve kelimeler geriye kalmıştı. Araştırmacıların ortak görüşüne göre, Moğol ya da Türkî dilin ve ya ikisinin kullanıldığı ve 9. yüzyıl başlarında Slavlaştığı düşünülmektedir.
Göktürkler tarafından yerlerinden edilen Avarlar, önlerine çıkan Sibirleri sürerek Kafkasya bölgesine ulaştılar.
560 yılında Macaristan merkez olmak üzere büyük bir devlet kurdular. Bu tarihte Avarların başında Bayan Kağan bulunuyordu. Bayan Han döneminde Franklar yenilgiye uğratıldı. Bizans topraklarına girilerek Sırbistan ve Makedonya’daki sınır kaleleri ele geçirildi. 592 yılında Konstantinopolis'i kuşatmak için Çorlu'ya gelen Bayan Han, Bizansta büyük endişeye yol açtı.
565'te tahta çıkan Bayan Kağan döneminde Avarlar güçlerinin zirvesine ulaştılar. Bayan Kağan 568'de Macaristan'ın tümünü ele geçirdi. Burada yaklaşık 250 yıl ayakta kalacak olan Avar İmparatorluğu'nu kurdu. Belgrad'ı da alarak Tuna kıyılarını yağmaladı. Bizansı art arda yenilgiye uğrattı.
Avarlar, 619 [kaynak belirtilmeli] ve 626 yılında Bizans'ın başkenti Konstantinopolis'i kuşattılar. 2. kuşatmayı Sasanilerle ortaklaşa yapmışlardır. Falat bu kuşatmalardan bir sonuç alamadan döndüler.
8. yüzyılda egemenlikleri altındaki kavimlerin ayaklanmaları, Avarların zayıflamalarına yol açtı. 750'li yıllarda zayıflayan devlette, Bulgarlar Balkanlara geldiler ve bugünkü Bulgaristan'ın temelini attılar. 795 yılında Şarlman tarafından ciddi yenilgiye uğrayarak Franklara ilhak edildiler. 803'de isyan ettiyse hemen bastırıldılar.
Devletin başında kağan adı verilen bir hükümdar vardı. Avarlar kendilerine bağladıkları kavimleri sınır bölgelerine yerleştiriyorlardı. Avarlarda devlet örgütlenmesi tümüyle askeri temellere dayanıyordu. Avar ordusu atlı ve yaya birliklerinden oluşuyordu. Atlı birlikleri Avarlardan, yaya birlikleri ise Avarlara bağlı Slavlar, Germenler gibi Avrupalı kavimlerden kurulmuştu.
Avarların dini Gök Tanrı dini idi.
Volga'dan bütün Macaristan'a kadar olan saha ile Güney Rusya ve Eflak Boğdan bölgeleri Avarların egemenlik bölgesidir
